του Μιχάλη Λυμπεράτου*
Η Βέρμαχτ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσε έναν πολυεθνικό φασιστικό στρατό. Οι καθεαυτό Γερμανοί στρατιώτες έβλεπαν σταθερά όλο και περισσότερους ξένους να φορούν γερμανικές στολές, αφού οι Ναζί θεωρούσαν την νέα «νέα τάξη πραγμάτων» ως ένα παγκόσμιο μόρφωμα. Έτσι, ο στρατός, για παράδειγμα, που εισέβαλε στην Σοβιετική Ένωση αποτελούνταν και από 600.000 Κροάτες, Ρουμάνους, Ιταλούς, Σλοβάκους, Φιλανδούς, Δανούς, Λετονούς, Ούγγρους, Ισπανούς, ακόμα και Αλβανούς μουσουλμάνους με φέσια και ιμάμηδες για την καθημερινή τους προσευχή. Όσο δε η Βέρμαχτ υποσκελιζόταν και αριθμητικά από το στρατό των Συμμάχων, λόγω των αθρόων αμερικανικών ενισχύσεων, τόσο δεχόταν στους κόλπους της «συμμάχους». Χωρίς να αμφισβητείται η κρατούσα κλίμακα φυλετικής υπεροχής, χιλιάδες οπλίτες από «κατώτερους» λαούς ενσωματώθηκαν στην Βέρμαχτ, ακόμα και αν προέρχονταν από τους «σλάβους» ή τους «Τούρκους» της πρώην Σοβιετικής Ένωσης: Αρμένιοι, Αζέροι, Καυκάσιοι, Γεωργιανοί, Τάταροι, Κοζάκοι, Τουρκμένιοι κλπ. Το δέλεαρ που τους δόθηκε ήταν η ικανοποίηση των «μακραίωνων» εθνικιστικών τους πόθων που ακύρωσε η ρύθμιση στην συνύπαρξη των εθνοτήτων που επέβαλε η Οκτωβριανή Επανάσταση.
Οι μη Γερμανοί αρχικά ενσωματώθηκαν στον γερμανικό στρατό ως «βοηθητικοί» (οι Hiwis-οι «πρόθυμοι να βοηθήσουν»). Όταν, όμως, διαπιστώθηκε ότι επεδείκνυαν ένα ακραίο εθνικιστικό και αντικομμουνιστικό μίσος, τους παραχωρήθηκε επιτελικός ρόλος ως δυνάμεις ειδικών καθηκόντων και μονάδες εφόδου. Συνήθως έκαναν τις «βρώμικες» δουλειές (πχ σφαγές αιχμαλώτων και αμάχων) ή ήταν οι αναλώσιμοι στους στρατιωτικούς αντιπερισπασμούς. Γρήγορα, η δύναμη τους πολλαπλασιάστηκε, αποτελώντας το 1/3 του γερμανικού στρατού, ώστε στα 1943 από τις 38 μεραρχίες των Waffen-SS οι 20 να αποτελούνται από μη Γερμανούς. Πολλοί από αυτούς στάλθηκαν σε κατεχόμενες χώρες, όπως στην Ελλάδα, όπου ο ΕΛΑΣ βρέθηκε αντιμέτωπους με χιλιάδες Ρουμάνους, Ρώσους, Κροάτες, Ούγγρους κλπ ακόμα και Ρώσους εξωμότες.
Ειδικά η Ελλάδα συνιστούσε μια μελανή σελίδα για την γερμανική προπαγάνδα γιατί ήταν η μόνη χώρα της Ευρώπης που δεν παρείχε ταξιαρχίες στην Βέρμαχτ. Η προσπάθεια του στρατηγού Μπάκου και της κυβέρνησης Τσολάκογλου που καταβλήθηκε ώστε να δημιουργήσουν μια Κυανόλευκη Ταξιαρχία προσέκρουσε στην ανατίναξη των γραφείων της φασιστικής ΕΣΠΟ στην Πατησίων, στις 20 Σεπτεμβρίου του 1942, την «τρομοκρατία» που ασκούσε ο ΕΛΑΣ και αργότερα η ΟΠΛΑ στους επίδοξους Έλληνες στρατιώτες του Ράιχ. Εντούτοις, οι Γερμανοί αναζητούσαν μια δεύτερη ευκαιρία, ιδίως από την στιγμή που μετά τα μέσα του 1943 ο ναζιστικός στρατός σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αντιμετώπιζε έλλειψη ανδρών.
Συνέχεια
Ομάδα Μελέτης Σύγχρονης Ιστορίας 